Ανεπάρκεια αυξητικής ορμόνης σε ενήλικες

Η ανεπάρκεια αυξητικής ορμόνης σε ενήλικες είναι όταν η υπόφυση αποτυγχάνει να παράγει αρκετή αυξητική ορμόνη. Μπορεί να αντιμετωπιστεί επιτυχώς με θεραπεία με αυξητική ορμόνη.

Τι είναι η ανεπάρκεια αυξητικής ορμόνης έναρξης ενηλίκων;

Η ανεπάρκεια αυξητικής ορμόνης έναρξης ενηλίκων είναι μια ιατρική κατάσταση που εμφανίζεται όταν η υπόφυση στον εγκέφαλο δεν παράγει αρκετή αυξητική ορμόνη. Η αυξητική ορμόνη παράγεται από την πρόσθια υπόφυση.

Διεγείρει την απελευθέρωση μιας άλλης ορμόνης που ονομάζεται ινσουλινοειδής αυξητικός παράγοντας 1 (IGF-1), η οποία παράγεται κυρίως από το ήπαρ. Μαζί, αυτές οι ορμόνες διεγείρουν την ανάπτυξη στην παιδική ηλικία (ειδικά το ύψος) και στην ενήλικη ζωή την ψυχολογική ευεξία και τη σωματική απόδοση. Η αυξητική ορμόνη έχει επίσης ευρέως διαδεδομένες μεταβολικές επιδράσεις σε όλο το σώμα.

Η ανεπάρκεια της αυξητικής ορμόνης ταξινομείται ανάλογα με το πότε, ή σε ποιο στάδιο της ζωής, η ανεπάρκεια γίνεται για πρώτη φορά εμφανής. Υπάρχουν ορισμένοι ενήλικες που διαγνώστηκαν με ανεπάρκεια αυξητικής ορμόνης όταν ήταν παιδιά (ανεπάρκεια αυξητικής ορμόνης στην παιδική ηλικία) και υπάρχουν άλλοι που παρουσιάζουν έλλειψη αυξητικής ορμόνης μόλις φτάσουν στην ενήλικη ζωή.

Τι προκαλεί ανεπάρκεια αυξητικής ορμόνης σε ενήλικες;

Οι περισσότερες περιπτώσεις ανεπάρκειας αυξητικής ορμόνης σε ενήλικες οφείλονται σε βλάβη της υπόφυσης που προκαλείται από όγκο της υπόφυσης ή από θεραπεία για αυτό με χειρουργική επέμβαση ή/και ακτινοθεραπεία. Η βλάβη της υπόφυσης μπορεί επίσης να προκληθεί από:

• ακτινοθεραπεία στον εγκέφαλο για άλλους όγκους κοντά στην υπόφυση ή για λευχαιμία
• από σοβαρό τραυματισμό στο κεφάλι
• αυτοάνοσο νόσημα
• από παρεμβολή στην παροχή αίματος στην υπόφυση (όπως για παράδειγμα στο σύνδρομο Sheehan, απώλεια λειτουργίας της υπόφυσης λόγω σοβαρής απώλειας αίματος μετά τη γέννηση του παιδιού, ή αποπληξία της υπόφυσης, ξαφνική αιμορραγία στην υπόφυση).
• Οι περισσότεροι άλλοι τύποι ανεπάρκειας αυξητικής ορμόνης προκαλούνται από γενετικές ανωμαλίες (π.χ. σύνδρομο Prader-Willi ή σύνδρομο Turner) ή από ανώμαλη ανάπτυξη της υπόφυσης στο έμβρυο. Αυτά διαγιγνώσκονται συνήθως κατά τη γέννηση ή στην πρώιμη παιδική ηλικία, αλλά η ανεπάρκεια αυξητικής ορμόνης είναι μια δια βίου πάθηση και μπορεί να χρειαστεί θεραπεία και στην ενήλικη ζωή.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, δεν μπορεί να βρεθεί προφανής αιτία για την ανεπάρκεια και η κατάσταση λέγεται ότι είναι ιδιοπαθής.

Ποια είναι τα συμπτώματα της ανεπάρκειας αυξητικής ορμόνης σε ενήλικες;

Οι ενήλικες με ανεπάρκεια αυξητικής ορμόνης μπορεί να έχουν ένα ευρύ φάσμα συμπτωμάτων. Όταν αυτά τα συμπτώματα είναι σοβαρά, μπορούν να μειώσουν την ικανότητα των ανθρώπων να λειτουργούν –τόσο σωματική όσο και ψυχολογική– και αυτό μπορεί να μειώσει δραματικά την ποιότητα της ζωής τους.

Αυτά τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• μείωση του όγκου και της δύναμης των μυών
• αύξηση της ποσότητας λίπους στο σώμα (ειδικά γύρω από τη μέση)
• ανωμαλίες της «καλής» και της «κακής» χοληστερόλης. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση του κινδύνου καρδιακών παθήσεων
• ανωμαλίες στο αίμα και στην κυκλοφορία
• οστεοπόρωση (εύθραυστα οστά)
• χαμηλά επίπεδα ενέργειας και μειωμένη αντοχή
• μειωμένη συγκέντρωση και μνήμη.

Πόσο συχνή είναι η ανεπάρκεια αυξητικής ορμόνης σε ενήλικες;

Υπολογίζεται ότι στον ενήλικο πληθυσμό ανά πάσα στιγμή, περίπου ένας στους 10.000 ανθρώπους θα έχει ανεπάρκεια της αυξητικής ορμόνης έναρξης των ενηλίκων. Εάν συνδυαστούν οι ενήλικες με ανεπάρκεια αυξητικής ορμόνης έναρξης από την παιδική ηλικία και έναρξης ενήλικα, ο εκτιμώμενος αριθμός είναι τρεις σε κάθε 10.000 άτομα.

Είναι κληρονομική η ανεπάρκεια αυξητικής ορμόνης;

Η ανεπάρκεια αυξητικής ορμόνης σε ενήλικες δεν είναι κληρονομική κατάσταση. Ωστόσο, υπάρχουν λίγες σπάνιες γενετικές ανωμαλίες που μπορούν να προκαλέσουν ανεπάρκεια αυξητικής ορμόνης, αλλά αυτές οι αιτίες είναι σπάνιες και γενικά εντοπίζονται στην παιδική ηλικία.

Πώς διαγιγνώσκεται η ανεπάρκεια αυξητικής ορμόνης ενηλίκων;

Το πιο συνηθισμένο τεστ είναι το «τεστ ανοχής ινσουλίνης». Αυτό περιλαμβάνει τη χορήγηση μιας ένεσης ινσουλίνης στον ασθενή για τη μείωση του επιπέδου σακχάρου στο αίμα. Κατά τη διάρκεια αυτής της αντίδρασης στρες, το σώμα κανονικά απελευθερώνει αυξητική ορμόνη. Η αποτυχία παραγωγής επαρκούς ποσότητας αυξητικής ορμόνης ως απόκριση σε αυτό το επαγόμενο από την ινσουλίνη στρες επιβεβαιώνει την ανεπάρκεια αυξητικής ορμόνης.

Οι περισσότεροι ασθενείς βρίσκουν το τεστ λίγο άβολο, αλλά τα δυσάρεστα συμπτώματα συνήθως δεν διαρκούν πολύ και, εάν είναι σοβαρά, μπορούν να σταματήσουν με τη χορήγηση γλυκόζης χωρίς να ακυρωθεί η εξέταση. Η εξέταση ανοχής στην ινσουλίνη δεν πρέπει να πραγματοποιείται σε ασθενείς με γνωστή καρδιακή νόσο ή επιληψία. Διατίθενται επίσης εναλλακτικές εξετάσεις στις οποίες η ορμόνη απελευθέρωσης της αυξητικής ορμόνης, η αργινίνη ή η γλυκαγόνη χρησιμοποιούνται για να προκαλέσουν απελευθέρωση αυξητικής ορμόνης.

Αυτές οι εξετάσεις θα πρέπει να πραγματοποιούνται σε εξειδικευμένη μονάδα, από έμπειρο προσωπικό για την ασφαλή εκτέλεση αυτών των εξετάσεων. Οι εξετάσεις συνήθως διαρκούν δύο έως τέσσερις ώρες και μπορούν να διεξαχθούν σε εξωτερικά ιατρεία. Μπορεί να ζητηθεί από τους ασθενείς να μην φάνε, πριν από αυτές τις εξετάσεις.

Πώς αντιμετωπίζεται η ανεπάρκεια αυξητικής ορμόνης έναρξης σε ενήλικες;

Η ανεπάρκεια αυξητικής ορμόνης έναρξης ενηλίκων αντιμετωπίζεται με θεραπεία υποκατάστασης αυξητικής ορμόνης. Η αυξητική ορμόνη που χρησιμοποιείται είναι ένα τεχνητό σκεύασμα που τα άτομα μπορούν να χορηγήσουν μόνοι τους. Αυτό γίνεται με καθημερινές ενέσεις κάτω από το δέρμα στον λιπώδη ιστό γύρω από το κάτω μέρος της κοιλιάς, με μια συσκευή ένεσης.

Οι βελόνες είναι ίδιες με αυτές που χρησιμοποιούν οι άνθρωποι που κάνουν ένεση ινσουλίνης για διαβήτη και οι ενέσεις είναι σχεδόν ανώδυνες. Ωστόσο, υπάρχουν διαθέσιμες συσκευές χωρίς βελόνες για ασθενείς που δεν μπορούν να ξεπεράσουν τον φόβο της ένεσης.

Η θεραπεία ξεκινά ως εξωτερικά ιατρεία, συνήθως από ενδοκρινική νοσοκόμα. Μόλις ξεκινήσει, τα άτομα παρακολουθούνται προσεκτικά και υποβάλλονται σε τακτικές εξετάσεις αίματος. Η δόση της αυξητικής ορμόνης προσαρμόζεται ανάλογα με την ανταπόκριση του ασθενούς και τα αποτελέσματα των εξετάσεων αίματος.

Υπάρχουν παρενέργειες στη θεραπεία;

Οι παρενέργειες από τη θεραπεία με αυξητική ορμόνη είναι σπάνιες και τείνουν να εμφανίζονται όταν η δόση είναι πολύ υψηλή. Αναφέρεται κατακράτηση υγρών και δυσφορία στις αρθρώσεις, αλλά η προσωρινή μείωση της δόσης μπορεί να ανακουφίσει αυτά τα συμπτώματα. Η θεραπεία με αυξητική ορμόνη μπορεί επίσης να αυξήσει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα.

Ένας μικρός αριθμός ανθρώπων μπορεί να έχει αυξημένη πίεση στον εγκέφαλο που μπορεί να προκαλέσει πονοκεφάλους και θολή όραση. Η διακοπή της θεραπείας θα λύσει αυτό το πρόβλημα.

Η λήψη αυξητικής ορμόνης δεν θα προκαλέσει αύξηση του ύψους στους ενήλικες.

Ποιες είναι οι πιο μακροπρόθεσμες επιπτώσεις της ανεπάρκειας αυξητικής ορμόνης;

Τα άτομα με ανεπάρκεια αυξητικής ορμόνης έναρξης έχουν αυξημένο κίνδυνο καρδιακών παθήσεων και εγκεφαλικών, ως αποτέλεσμα των σωματικών αλλαγών που συμβαίνουν στο σωματικό λίπος, τη χοληστερόλη και την κυκλοφορία. Η υγιεινή ζωή, η ισορροπημένη διατροφή και η άσκηση για να αποφευχθεί το υπερβολικό βάρος είναι απαραίτητα για τη μείωση αυτού του κινδύνου.

Τα άτομα με ανεπάρκεια αυξητικής ορμόνης έχουν επίσης υψηλότερο κίνδυνο να αναπτύξουν οστεοπόρωση ή εύθραυστα οστά και, ως εκ τούτου, έχουν υψηλότερο κίνδυνο να αναπτύξουν κατάγματα από μικροτραυματισμούς. Προκειμένου να μειωθούν αυτοί οι κίνδυνοι, η λήψη μιας διατροφής πλούσιας σε ασβέστιο και η λήψη επαρκών συμπληρωμάτων βιταμίνης D, μαζί με μέτρια ποσότητα άσκησης με βάρος και προπόνηση αντίστασης, είναι χρήσιμα.