Γυναίκα & Υγεία Γυναικολογικά Κυτταρολογία

Αποτελέσματα τεστ Παπ, τι σημαίνουν;

Αποτελέσματα του τεστ Παπανικολάου

Αν τα αποτελέσματα τεστ Παπανικολάου σας δείχνουν ‘αλλοιώσεις’ είναι φυσικό να ανησυχείτε. Ωστόσο, είναι σημαντικό να θυμάστε ότι το τεστ Παπ δεν είναι ένα τεστ για καρκίνο, επομένως μπορεί να υπάρχουν και άλλοι λόγοι για το αποτέλεσμα της φλεγμονής ή της λοίμωξης. Το τεστ Παπανικολάου επιτρέπει στους γιατρούς να εντοπίσουν – και αν χρειαστεί να θεραπεύσουν – οποιαδήποτε παθολογικά κύτταρα στον τράχηλο που μπορεί σε κάποιες περιπτώσεις να εξελιχθούν σε καρκίνο του τραχήλου της μήτρας με την πάροδο του χρόνου.
Για το λόγο αυτό είναι πολύ σημαντικό να κλείνετε τα ραντεβού σας για τεστ Παπανικολάου τακτικά. Αν σας ανησυχεί το αποτέλεσμα του δικού σας τεστ Παπανικολάου, λάβετε υπόψη σας ότι 1 στα 10 αποτελέσματα τεστ Παπανικολάου απαιτούν επίσκεψη παρακολούθησης.

Αν ακόμη ανησυχείτε, μιλήστε στο γιατρό σας.

Κατανοώντας τα αποτελέσματα του τεστ Παπανικολάου

Παθολογικό αποτέλεσμα
Πιθανόν να σας έχουν πει στο παρελθόν ότι έχετε ένα ‘παθολογικό αποτέλεσμα’. Αυτό σημαίνει ότι στο εργαστήριο βρέθηκαν κάποια παθολογικά κύτταρα από το δείγμα που λήφθηκε από τον τράχηλό σας. Είναι φυσικό να αισθάνεστε ανήσυχη όταν σας ανακοινώνεται ένα παθολογικό αποτέλεσμα.

Πολλά παθολογικά αποτελέσματα έχουν σχέση με μικροβιακές αιτίες (μύκητες, αιμόφιλοι,τριχομονάδες, κ.ά.), με καλοήθεις βλάβες (πολύποδες,φλεγμονώδη σαρκία), με ορμονικές αιτίες (χορήγηση φαρμάκων, εμμηνόπαυση)  ακόμα και με φυσικές αιτίες (επαφή, τραυματισμός απο μία γέννα ή μία απόξεση). Ο κύριος όμως λόγος πού εφαρμόζεται το Τεστ Παπανικολάου και η μεγάλη αξία του για την γυναίκα είναι η ανίχνευση ιών (έρπητα, κονδυλωμάτων) και προκαρκινικών βλαβών που οφείλονται σε αυτούς.

Μπορεί να σας ζητηθεί να κάνετε ένα δεύτερο τεστ Παπανικολάου ή σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να σας παραπέμψουν για μια κολποσκόπηση (δείτε παρακάτω). Ο γιατρός θα σας συμβουλέψει για το τι θα συμβεί στη συνέχεια και θα είναι σε θέση να απαντήσει οποιαδήποτε τυχόν ερωτήματα έχετε.

Οριακό αποτέλεσμα
Αν σας ενημερώσουν ότι έχετε ένα ‘οριακό’ αποτέλεσμα (ASCUS) στο τεστ Παπανικολάου και πάλι μην ανησυχήσετε. Αυτό σημαίνει ότι στο εργαστήριο είδαν κάποιου είδους παθολογικά κύτταρα στο δείγμα σας, που μπορεί να οφείλονται σε μικροβιακές, ορμονικές, τυχαίες ή και ιογενέις αιτίες. Σε αυτή την περίπτωση πιθανόν να σας συστήνουν να ξανακάνετε ένα τεστ Παπανικολάου σε 3- 6 μήνες, κολποσκόπηση ή ταυτοποιήση ιών, προσπαθώντας να αποκλείσουμε την ιογενή βλάβη.

Αδιευκρίνιστη βλάβη

Σε περίπτωση που έχετε απάντηση (ASCH) ο κυτταρολόγος έχει ανακαλύψει προκαρκινική βλάβη χώρις να μπορεί να προσδιορίσει τον βαθμό της. Σίγουρα θα σας ζητηθεί περαιτέρω έλεγχος με ταυτοποίηση ιών, ανίχνευση L1 πρωτεΐνης, κολποσκόπηση και ίσως βιοψία.

Ακατάλληλο δείγμα

Κάποιες γυναίκες ενημερώνονται ότι έχουν ένα ‘ακατάλληλο αποτέλεσμα’. Αυτό σημαίνει ότι στο εργαστήριο δεν μπόρεσαν να εξετάσουν τα κύτταρα που έλαβαν. Υπάρχουν πολλοί λόγοι για αυτό: θα μπορούσε να είναι ότι λίγο αίμα επισκίαζε τα κύτταρα ή γιατί τα δείγματα κυττάρων ήταν πολύ χοντρά ή πολύ λεπτά στο δείγμα. Στην περίπτωση αυτή, πιθανόν να σας συστήνουν να κάνετε ένα επαναληπτικό τεστ Παπανικολάου.κοιλοκυττάρωση, η παρακεράτωση, η διπυρήνωση και η διόγκωση των πυρήνων. Με όλες αυτές τις κυτταρικές αλλοιώσεις η βλάβη χαρακτηρίζεται ως HPV λοίμωξη. Με κάποιες από αυτές τις αλλοιώσεις, η βλάβη αναφέρεται ως ένδειξη ή ίχνη HPV λοιμώξεως. Εάν η βλάβη προχωρήσει στο επόμενο στάδιο ανωμαλίας των κυττάρων, τότε παρουσιάζονται ελαφρές διογκώσεις και ανωμαλίες των πυρήνων των κυττάρων που αναφέρονται ως «ελαφρού βαθμού τραχηλική ενδοεπιθηλιακή βλάβη» δηλαδή CIN-I. Ομοίως εάν συνεχιστούν περαιτέρω αλλαγές στα κύτταρα, προκύπτει η «μεσαίου βαθμού  τραχηλική ενδοεπιθηλιακή βλάβη» δηλαδή CIN-IΙ και με ακόμα μεγαλύτερες κυτταρικές αλλαγές η «σοβαρού βαθμού τραχηλική ενδοεπιθηλιακή βλάβη» ή CIN-III. Σε μία γυναίκα που δεν ελέγχεται, και αφού έχουν μεσολαβήσουν 3-5 χρόνια από την παρουσία της βλάβης, μπορεί να προκύψει ο «περίφημος» καρκίνος του τραχήλου της μήτρας. Με λίγα λόγια το CIN-I, CIN-II, CIN-III είναι μία κατηγοριοποίηση-σταδιοποίηση των κυτταρικών αλλαγών που προκαλεί ο HPV εάν παραμείνει. Απ’ ότι καταλάβατε η διαδικασία της καρκινογένεσης είναι αργή με αρκετά στάδια, τα οποία είναι πλήρως θεραπεύσιμα με εύκολο τρόπο.

Τι είναι η πλακώδης ενδοεπιθηλιακή βλάβη – Squamous Intraepithelial Lesion(SIL);

Για λόγους ευκολότερης διαχείρισης των προκαρκινικών αλλοιώσεων και της HPV λοιμώξεως προέκυψε, τα τελευταία χρόνια, μία καινούργια ταξινόμηση των κυτταρικών αλλαγών και όλα τα στάδια μετατράπηκαν σε δύο, τοποθετώντας την αθώα HPV λοίμωξη και το CIN-I στην «χαμηλού βαθμού πλακώδη ενδοεπιθηλιακή βλάβη» δηλαδή LGSIL (Low Grade Squamous Intraepithelial Lesion) ενώ το CIN-II και CIN-III στην «υψηλού βαθμού πλακώδη ενδοεπιθηλιακή βλάβη» ή λεγόμενη HGSIL (High Grade Squamous Intraepithelial Lesion).

Τι γίνεται με τα άτυπα αποτελέσματα του Τεστ Παπ;

Και πριν 20 χρόνια και σήμερα, όταν η γυναίκα είχε αλλοιώσεις στο Τεστ Παπανικολάου γινόταν και γίνεται καλά με εύκολο τρόπο. Οι εξελίξεις στην κυτταρολογία (με το ThinPrep Παπ Τεστ), την αυτοματοποιημένη κυτταρολογία, την  μοριακή κυτταρολογία (με την ανίχνευση των τύπων του HPV), την ανοσοκυτταροχημεία (με την ανίχνευση των L1, Ε6 και Ε7 πρωτεϊνών) δηλαδή των παραγόντων αυτό-ίασης της βλάβης, τις βελτιώσεις στην κολποσκόπηση, την εξέλιξη των laser και του ήλεκτρο-καυτηριασμού (LLETZ)  διαφοροποιούν εντελώς την στάση μας απέναντι στα άτυπα αποτελέσματα του Παπ Τεστ. Και ενώ παλιά λειτουργούσαμε βάση εμπειρίας και υπολογισμών, σήμερα έχουμε την άνεση να λειτουργήσουμε ακριβοδίκαια μειώνοντας τις ιατρογενείς παρενέργειες με ένα πλούσιο πρωτόκολλο αντιμετώπισης του καθενός ευρήματος ξεχωριστά. Οι πιθανές διαφορές στην αντιμετώπιση των περιστατικών μεταξύ των ιατρών, έχουν σχέση με τις δυνατότητες των εργαστηρίων και τις ικανότητες του ίδιου του ιατρού, και φυσικά ανάλογα με την οικονομική δυνατότητα του κάθε ασθενούς.

Όταν λοιπόν έχουμε ένα προβληματικό εύρημα στο ThinPrep Παπ Τεστ, πρώτα από όλα βεβαιώνουμε την γυναίκα ότι είναι ασφαλής και θα είναι πολύ εύκολα υγιής σύντομα. Προσπαθούμε να την χαλαρώσουμε για να δυναμώσουμε τις άμυνες του οργανισμού της, αποβάλλοντας το στρες το όποιο δημιούργησε το πρόβλημα και επιτείνεται με την ανακοίνωση του αποτελέσματος του τεστ, δημιουργώντας φαύλους κύκλους αρρώστιας. Αυτό το σημαντικό κομμάτι με την ανακοίνωση του αποτελέσματος είναι μία τακτική υγιεινής η οποία βοηθάει, όχι μόνο στη αυτό-ίαση, αλλά και στην θεραπεία, και το πιο σημαντικό από όλα, στην μη επανεμφανίσει το προβλήματος. Πρέπει εδώ να σημειώσουμε ότι θεραπεύουμε τις βλάβες, χωρίς να είμαστε σίγουροι ότι ξεριζώνουμε τον ιό από τον οργανισμό μας. Ο περιορισμός του καπνίσματος, η υγιεινή διατροφή με βιταμίνες και μέταλλα, οι καλοί βιορυθμοί, και η θετική και αισιόδοξη σκέψη, είναι οι πρώτες μας παραίνεσες για ενίσχυση της άμυνας του οργανισμού.

Το δεύτερο βήμα μετά την ανακοίνωση του αποτελέσματος, είναι η συλλογή περισσότερων πληροφοριών σε σχέση με την φύση της βλάβης. Η DNA ταυτοποίηση του ιού (DNAHPVTest), μας δίνει τα περιθώρια διαχείρισης της. Η ανίχνευση των πρωτεϊνών μας προσφέρει τις πιθανότητες αυτό-ίασης, ενώ η κολποσκόπηση, που στην ουσία είναι τραχηλο-σκόπηση, μας καταδεικνύει την τοπογραφία της βλάβης. Παράλληλα η πιθανή βιοψία προσφέρει επιβεβαίωση του Τεστ Παπ και των πιθανών ευρημάτων της κολποσκόπησης.

Το τρίτο βήμα είναι πολυσύνθετο και εξαρτάται από τα ευρήματα των προηγούμενα αναφερόμενων εξετάσεων. Περιλαμβάνει από απλή παρακολούθηση, απλή καταστροφή έως μία μικρή αφαίρεση του προσβεβλημένου τμήματος του τραχήλου της μήτρας.

Ποια είναι η διαφορά μεταξύ του Παπ, της κολποσκόπησης, της βιοψίας και ενός τεστ HPV;

Παπ τεστ είναι ο μικροσκοπικός έλεγχος της επιφανειακής στιβάδας των κυττάρων του τραχήλου για να βρούμε τυχόν κυτταρικές αλλαγές  προτού μετατραπούν σε καρκίνο. Κατά τη διάρκεια της εξέτασης μια μικρή βούρτσα χρησιμοποιείται για να πάρει ένα δείγμα των τραχηλικών κυττάρων. Αυτά τα κύτταρα τίθενται έπειτα σε διαφανές γυαλί, όταν πρόκειται για το κλασσικό Τεστ Παπ, ενώ ξεπλένατε σε υγρό όταν πρόκειται για το νέο ThinPrep Παπ Τεστ (υγρή κυτταρολογία ή κυτταρολογία λεπτής στιβάδος).

Στην κολποσκόπηση ελέγχουμε τον κόλπο και τον τράχηλο με κάμερα μεγάλης μεγέθυνσης και υψηλής ακρίβειας. Εφαρμόζουμε φίλτρα χρώματος και διάφορα υγρά στην επιφάνεια του τραχήλου για να βρούμε τυχόν παθολογικές αλλαγές. Αν έχετε ένα παθολογικό αποτέλεσμα στο τεστ Παπανικολάου ο γιατρός σας μπορεί να σας συστήσει να κάνετε κολποσκόπηση.

Η κολποσκόπηση διεξάγεται από ειδικά εκπαιδευμένους γιατρούς  με ένα όργανο που ονομάζεται κολποσκόπιο – ένα ισχυρό φωτιζόμενο μικροσκόπιο που επιτρέπει στο γιατρό να εξετάσει τον τράχηλο της μήτρας σας καλύτερα. Είναι μια διαδικασία παρόμοια με το τεστ Παπανικολάου στο ότι ο γιατρός χρησιμοποιεί ένα κάτοπτρο για να ανοίξει τον κόλπο σας και να δει καλύτερα τον τράχηλο. Αυτό επιτρέπει να εξετάσει το βαθμό κατά τον οποίο υπάρχουν παθολογικά κύτταρα στον τράχηλο της μήτρας και να ορίσει την κατάλληλη θεραπεία για εσάς.

Ορισμένες φορές ένα δείγμα ιστού (που ονομάζεται βιοψία) θα ληφθεί από τον τράχηλο της μήτρας για περαιτέρω διάγνωση ή ορισμένες φορές η θεραπεία μπορεί να γίνει με την κολποσκόπηση. Εναλλακτικά, μπορεί απλά να σας συστήσουν να κάνετε ένα επαναληπτικό τεστ Παπανικολάου.

Αν ανησυχείτε ή έχετε περισσότερες ερωτήσεις, να απευθύνεστε πάντα στο γιατρό σας.

Η βιοψία είναι η μικροσκοπική εξέταση, όχι μόνο των επιφανειακών, αλλά μίας παχύτερης στιβάδας κυττάρων που αφαιρείται από τον τράχηλο κατά την διάρκει της κολποσκόπησης και βλέπουμε εάν υπάρχουν ανώμαλες αλλαγές κυττάρων σε συγκεκριμένα ύποπτα σημεία. Είναι ένας καλός τρόπος να επιβεβαιωθεί το αποτέλεσμα του Παπ σε περίπτωση αμφιβολίας και να αποκλειστεί ο καρκίνος.

Το HPV-DNA τεστ είναι μία εξέταση της μοριακής κυτταρολογίας, αυτοματοποιημένη, άσχετα με το εάν υπάρχει βλάβη ή όχι, που ελέγχει το γενετικό υλικό (DNA) του HPV μέσα στα κύτταρα, και μπορεί να ανιχνεύσει τους διάφορους τύπους του ιού. Η εξέταση γίνεται με το ίδιο δείγμα κυττάρων που λαμβάνεται κατά τη διάρκεια του ThinPrep Παπ Τεστ. Το εργαστήριο μας από το 1991 έχει εφαρμόσει από τα σπάργανα της μοριακής κυτταρολογίας, σχεδόν όλες τις μεθόδους μοριακής ανίχνευσης, εφαρμόζοντας πάντοτε ότι πλέον σύγχρονο.

H Ανίχνευσή L1, E6 και E7 πρωτεϊνών είναι εξετάσεις της ανοσοκυτταροχημείας που προσδιορίζουν την πιθανότητα αυτό-ίασης της βλάβης. Η εξέταση γίνεται με το ίδιο δείγμα κυττάρων που λαμβάνεται κατά τη διάρκεια του ThinPrep Παπ Τεστ.

Η ανίχνευσή ή και ποσοτικοποίηση χλαμυδίων, μυκοπλασμάτων ή και ουρεοπλάσματος είναι μοριακές εξετάσεις, δηλαδή απόλυτης πιστότητας, γεγονός που τις ξεχωρίζει από τις μικροβιολογικές καλλιέργειες, ανίχνευσης μικροβίων που πιθανά ευνοούν την παρουσία και ανάπτυξη του HPV και των βλαβών. Γίνεται και αυτή με την μέθοδο της υγρής κυτταρολογίας.

Τι είναι το ThinPrep Παπ Τεστ;

Είναι μια νέα μέθοδος Παπ τεστ, η οποία έχει μεγαλύτερη ακρίβεια στη λήψη του δείγματος και καλύτερη ανάλυση των κυττάρων. Με τον τρόπο αυτό μειώνονται πάρα πολύ οι πιθανότητες λάθους στη διάγνωση των κυτταρικών αλλαγών. Οι βιβλιογραφικές αναφορές δείχνουν βελτίωση στην ανίχνευση ελαφρών βλαβών, σε ποσοστό ανάλογα την χώρα και το εργαστήριο, από 15% έως 55% σε σχέση με το παλιό Παπ Τεστ. Το εργαστήριο μας, πάντοτε στην αιχμή της εξέλιξης, εισήγαγε και καθιέρωσε το ThinPrep Παπ Τεστ από το 1998, και ήταν από τα πρώτα στην Ευρώπη. Το μειονέκτημα της μεθόδου ThinPrep Παπ Τεστ είναι το κόστος, που είναι περίπου διπλάσιο από το κλασσικό Τεστ Παπ αν και η σχέση κόστους/αποτελέσματος είναι υπέρ του ThinPrep Τεστ.

About the author

Λαΐνη Ευφροσύνη

Η Λαΐνη Ευφροσύνη ολοκλήρωσε τις σπουδές της Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο Ιατρικής & Φαρμακευτικής IULIU HATIEGANU το 2009. Ειδικεύεται στη κυτταρολογία στο ΓΝΑ Αλεξάνδρα. Ομιλεί 3 ξένες γλώσσες με πιστοποιητικά επισήμου μεταφραστή. Έχει λάβει μέρος σε πολυάριθμα συνέδρια κυτταρολογίας και γυναικολογίας και παρακολουθεί τις τελευταίες εξελίξεις στον ιατρικό χώρο.