Ο φόβος για τις ασθένειες δεν είναι σύγχρονο φαινόμενο. Ο μεγάλος Μολιέρος στην κωμωδία του «Ο κατά φαντασίαν ασθενής», σατιρίζει τον άνθρωπο που υποφέρει από τον διαρκή φόβο ότι είναι άρρωστος.
Η υποχονδρίαση, όπως αποδίδεται επιστημονικά ο φόβος για τις ασθένειες, παραλύει τον άνθρωπο. Στην εποχή της πανδημίας, η ψυχική αυτή διαταραχή ενθαρρύνθηκε και επηρέασε ακόμα περισσότερο με αρνητικό τρόπο τους ανθρώπους που υποφέρουν από αυτή. Θα δούμε ποια είναι τα γνωρίσματά του, αλλά και πώς ενθαρρύνεται στην ενήλικη ζωή από τα ερεθίσματα που λαμβάνει ο άνθρωπος κατά την παιδική του ηλικία.
Τι είναι η υποχονδρίαση;
Η υποχονδρίαση – διαφορετικά νοσοφοβία- είναι η παθολογική φοβία στην οποία βρίσκεται ένα άτομο, φοβούμενο διαρκώς πως πάσχει από κάποια σοβαρή ασθένεια (καρκίνος, καρδιοπάθειες), χωρίς όμως να υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις πως οι ανησυχίες του αυτές ισχύουν στην πραγματικότητα.
Στο μυαλό του υποχόνδριου ανθρώπου κάθε απλό σωματικό σύμπτωμα, όπως ένας πονοκέφαλος, μεταφράζεται ως καρκίνος του εγκεφάλου, κάθε απλή αδιαθεσία ως ένδειξη κάποιας σοβαρής και θανατηφόρας ασθένειας. Ο άνθρωπος που υποφέρει από νοσοφοβία, βλέπει ασθένειες παντού, σε κάθε σύμπτωμα, σε κάθε συναναστροφή, ακόμα και σε αρνητικές διαγνώσεις γιατρών. Συνηθίζει να αναζητά διαρκώς πληροφορίες στο Διαδίκτυο για θέματα υγείας, με αποτέλεσμα να βιώνει ακόμα περισσότερο άγχος, αφού οι πληροφορίες που συναντάμε στον χαοτικό κόσμο του Διαδικτύου δεν είναι πάντοτε αληθινές.
Ο ίδιος δεν εφησυχάζει ποτέ, παρά τις αρνητικές γνωματεύσεις των γιατρών του πως δεν είναι ασθενής, συνεχίζει να επισκέπτεται γιατρούς και να κάνει εξετάσεις, θεωρώντας πως θα βρεθεί εκείνος που θα πιστοποιήσει την ασθένεια από την οποία πάσχει. Παράλληλα, απομακρύνεται από την κοινωνική ζωή, εμφανίζει εμμονές με την καθαριότητα και την προσωπική υγιεινή (πχ, μικροβιοφοβία)
Χαρακτηριστικά υποχόνδριων ανθρώπων
Οι υποχόνδριοι άνθρωποι εμφανίζουν, συνήθως, συγκεκριμένα χαρακτηριστικά στη νοοτροπία και τη συμπεριφορά τους. Αναλυτικά:
- δίνουν μεγάλη έμφαση σε οποιοδήποτε σωματικό σύμπτωμα και περνάνε πολλές ώρες να εξερευνούν και μόνοι τους τον εαυτό τους
- δεν πιστεύουν τον ιατρό που τους διαβεβαιώνει πως είναι υγιείς, αλλά θεωρούν πως έκανε λανθασμένη γνωμάτευση
- φτάνουν στο σημείο να αποσύρονται από την κοινωνική ζωή ή αποφεύγουν συμπεριφορές που ενδεδειγμένα, είναι βλαπτικές για τον οργανισμό (δεν μιλάνε στο κινητό, δεν τρώνε ορισμένα είδη τροφών)
- επαναλαμβάνουν διαρκώς ιατρικές εξετάσεις, θεωρώντας πως η ασθένεια θα εμφανιστεί ή δεν διαγνώστηκε σωστά την πρώτη φορά
- έρχονται σε διαρκείς αντιπαραθέσεις με ανθρώπους του περιβάλλοντός τους οι οποίοι και εκείνοι πλήττονται από τη συμπεριφορά τους, καθώς προσπαθούν να τους εξηγήσουν πως
- το πρόβλημά τους είναι ψυχολογικό και όχι σωματικό
- Υιοθετεί ακραίες αντιλήψεις περί υγιεινής ζωής, υποβάλλουν σε ακραίο πρόγραμμα τον εαυτό τους (υγιεινή διατροφή, αποφυγή οποιαδήποτε τροφής που θεωρείται «ανθυγιεινή»)
- έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση
- υποφέρουν από αγχώδη διαταραχή
- επισκέπτονται διαρκώς σεμινάρια που αφορούν θέματα υγείας, ο φόβος και όλη τους η σκέψη περιστρέφεται γύρω από διάφορες ασθένειες (καρκινοφοβία)
Αιτίες για την εμφάνισης της υποχονδρίασης/νοσοφοβίας
Όπως και σε πολλές ψυχικές/ συναισθηματικές διαταραχές, έτσι και η νοσοφοβία, ξεκινά τις περισσότερες φορές από τον τρόπο που γαλουχήθηκε στην παιδική του ηλικία.
Ένα παιδί που δε λάμβανε αγάπη και προσοχή από το οικογενειακό του περιβάλλον αλλά περισσότερο κατάκριση και έλλειψη ενθάρρυνσης, ενδέχεται να υιοθέτησε τη νοσοφοβία με την υπερβολική φοβία για την υγεία του, ως πράξη «τιμωρίας» ή «εκδίκησης» για την αδιαφορία που δέχθηκε.
Άλλος λόγος ενδεχομένως, μπορεί να είναι η υπάρχουσα νοσοφοβία που υπήρχε μέσα στο σπίτι, με την υπερβολική ενασχόληση με τις εξετάσεις και την υγεία του παιδιού, όπως και ακραίες στερήσεις στο παιδί με θέματα διατροφής. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα, το παιδί μεγαλώνοντας, να υιοθετήσει αυτό τον τρόπο και φιλοσοφία ζωής.
Άλλη αιτία μπορεί να είναι η χαμηλή αυτοεκτίμηση του ατόμου και η ανασφάλεια που εντείνεται όχι μόνο σε θέματα που αφορούν την προσωπική του αξία, αλλά και την υγεία του την ίδια.
Ο νοσοφοβικός υποφέρει
Στην πραγματικότητα, ο νοσοφοβικός άνθρωπος υποφέρει. Το Εγώ του μεγαλώνει τόσο πολύ, ώστε εκλαμβάνει ως απουσία αγάπης και ενδιαφέρονται την προσπάθεια των ανθρώπων που προσπαθούν να του μιλήσουν για την κατάστασή του. Δεν πιστεύει κανέναν, θεωρεί πως όλοι οι γιατροί κάνουν λανθασμένες διαγνώσεις και πως δεν μπορεί να βρει εκείνον που θα επαληθεύσει τις φοβίες του.
Σταδιακά, κλείνεται στον εαυτό του, βυθίζεται στη σιωπή τους, καθώς ακόμα και οι γιατροί του έχουν απηυδήσει με την άρνηση του ίδιου να δει την πραγματικότητα.
Ειδικός ψυχικής υγείας και νοσοφοβικός
Οι υποχόνδριοι άνθρωποι έχουν την ανάγκη για υποστήριξη και θεραπεία από έναν ειδικό ψυχικής υγείας. Ο ειδικός με γνώση και ευαισθησία, θα προσπαθήσει να ακουμπήσει την ψυχοσύνθεση του νοσοφοβικού, να ενώσει τα κομμάτια του παζλ που κατά την παιδική του
ηλικία δημιούργησαν το υπόστρωμα για την εκδήλωση αυτής της συμπεριφοράς. Παράλληλα, θα προσπαθήσει να οδηγήσει τον άνθρωπο στο δρόμο της συνειδητοποίησης πως πάσχει ψυχικά και όχι σωματικά.
Είναι σημαντικό ο νοσοφοβικός άνθρωπος να συνεργαστεί με έναν ειδικό, να αποδεχτεί το πρόβλημά του και να μιλήσει ανοιχτά για αυτό. Η νοσοφοβία του στερεί το δικαίωμα για μία όμορφη ζωή; κάτι που είναι αναφαίρετο δικαίωμα όλων μας.
Add Comment