Δύο χρόνια μετά την πανδημία, οι αξιωματούχοι υγείας σε ορισμένες χώρες αμφισβητούν τα πλεονεκτήματα των επαναλαμβανόμενων, μαζικών δοκιμών όσον αφορά τον περιορισμό των λοιμώξεων, ιδιαίτερα λαμβάνοντας υπόψη τα δισεκατομμύρια που κοστίζει.
Μια χώρα που προέβη σε πολλά διαγνωστικά τεστ ήταν η Δανία. Οι νομοθέτες απαιτούν τώρα μια προσεκτική μελέτη, για το εάν αυτή η πολιτική ήταν αποτελεσματική. «Έχουμε πολύ περισσότερα διαγνωστικά τεστ από άλλες χώρες και μπορεί να το παρακάναμε», σημείωσε ο Jens Lundgren, καθηγητής μολυσματικών ασθενειών στο Rigshospitalet, Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης και μέλος της κυβερνητικής συμβουλευτικής ομάδας για τον COVID.
Η Ιαπωνία απέφυγε τις δοκιμές μεγάλης κλίμακας και παρόλα αυτά ξεπέρασε την πανδημία σχετικά καλά, με βάση τα ποσοστά μόλυνσης και θνησιμότητας. Άλλες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Βρετανίας και της Ισπανίας, έχουν περιορίσει τις δοκιμές.
Ωστόσο, οι επαναλαμβανόμενες δοκιμές ολόκληρων πόλεων παραμένουν κεντρικό μέρος του σχεδίου “μηδενικού COVID” στην Κίνα, όπου οι ηγέτες έχουν απειλήσει με δράση κατά των επικριτών. «Πρέπει να μάθουμε και κανείς δεν το έκανε τέλεια», δήλωσε ο Ντέιλ Φίσερ, πρόεδρος του Παγκόσμιου Δικτύου Ειδοποίησης και Αντιμετώπισης Επιδημιών του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας.
Ο ΠΟΥ προέτρεψε τις χώρες να «δοκιμάσουν, δοκιμάσουν, δοκιμάσουν» όλα τα ύποπτα κρούσματα μετά τον πρώτο εντοπισμό του κορονοϊού. Η παγκόσμια επιτήρηση βοήθησε τους επιστήμονες να κατανοήσουν τον κίνδυνο σοβαρής ασθένειας ή θανάτου, καθώς και τον κίνδυνο μετάδοσης. Τώρα, με την κυριαρχία της σχετικά ηπιότερης παραλλαγής Όμικρον και τη διαθεσιμότητα εμβολίων και πιο αποτελεσματικών θεραπειών, οι κυβερνήσεις θα πρέπει να εξετάσουν πιο στρατηγικές πολιτικές, όπως τη δειγματοληψία πληθυσμού, συνέστησαν οι ειδικοί.
Σημαντικό κόστος
Οι κατευθυντήριες γραμμές του ΠΟΥ δεν συνέστησαν ποτέ τον μαζικό έλεγχο ασυμπτωματικών ατόμων, όπως συμβαίνει αυτή τη στιγμή στην Κίνα, λόγω του κόστους που συνεπάγεται και της έλλειψης δεδομένων για την αποτελεσματικότητά του. Η Δανία κατέγραψε τελικά παρόμοιους αριθμούς κρουσμάτων και ποσοστά θανάτων με άλλες χώρες με λιγότερο διαδεδομένες δοκιμές. Αυτό ώθησε την πλειοψηφία των κομμάτων στο κοινοβούλιο να ζητήσει διερεύνηση της στρατηγικής.
Τα τελευταία δύο χρόνια, ο πληθυσμός της Δανίας των 5,8 εκατομμυρίων κατέγραψε περισσότερα από 127 εκατομμύρια γρήγορες δοκιμές και δοκιμές PCR, όλες δωρεάν. Συνολικά, η Δανία ξόδεψε περισσότερες από 16 δισεκατομμύρια κορώνες (2,36 δισεκατομμύρια δολάρια) σε δοκιμές, σύμφωνα με την Υπηρεσία Κρίσιμης Προμήθειας της Δανίας.
Η γειτονική Νορβηγία, με παρόμοιο μέγεθος πληθυσμού, πραγματοποίησε μόνο 11 εκατομμύρια δοκιμές PCR, ενώ η Σουηδία, όπου ζουν σχεδόν διπλάσιοι άνθρωποι, συμπλήρωσε περίπου 18 εκατομμύρια, σύμφωνα με το Our World in Data.
Η Christine Stabell Benn, καθηγήτρια παγκόσμιας υγείας στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Δανίας, επισήμανε ότι η στρατηγική της Δανίας ήταν δαπανηρή. «Η προσέγγιση των μαζικών δοκιμών αφαίρεσε την εστίαση από τις δοκιμές εκεί που έχουν πραγματικά σημασία: μεταξύ των ευάλωτων».
Ωστόσο, οι ειδικοί και η κυβέρνηση της Δανίας, ανέφεραν ότι οι εκτεταμένες δοκιμές μείωσαν το ποσοστό μετάδοσης και βοήθησαν τους ανθρώπους να επανέλθουν στην κοινωνία, ενισχύοντας την οικονομία και τη δική τους ψυχική υγεία. Η οικονομία δέχτηκε σχετικά ηπιότερο πλήγμα από άλλες ευρωπαϊκές χώρες, σύμφωνα με κυβερνητική έκθεση που δημοσιεύθηκε τον Σεπτέμβριο.
«Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το ανθρώπινο και οικονομικό κόστος, για παράδειγμα, ενός εκτεταμένου lockdown, όπως έχουμε δει σε πολλές άλλες χώρες, θα ήταν μεγαλύτερο», είπε ο υπουργός Δικαιοσύνης Νικ Χέικερουπ. Μια μελέτη στη Δανία που δημοσιεύθηκε πέρυσι κατέληξε στο συμπέρασμα, ότι το πρόγραμμα δοκιμών και η επακόλουθη απομόνωση επιβεβαιωμένων κρουσμάτων βοήθησαν στη μείωση της μετάδοσης έως και 25%.
Άλλοι ειδικοί σε ασθένειες αμφισβητούν τέτοιες εκτιμήσεις. Μια ανασκόπηση που δημοσιεύτηκε στο Medical Virology στα τέλη Μαρτίου σχετικά με τη χρήση γρήγορων τεστ για άτομα χωρίς συμπτώματα σε πρωτοβουλίες μαζικού προσυμπτωματικού ελέγχου βρήκε «αβεβαιότητα» σχετικά με τον αντίκτυπό τους.
“Ο ισχυρισμός ήταν ότι (οι μαζικές δοκιμές) θα σταματούσαν την πανδημία στα ίχνη της και ότι θα μείωναν τη μετάδοση κατά 90%. Και δεν το έκαναν”, δήλωσε η Angela Raffle, ανώτερη λέκτορας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου του Μπρίστολ, η οποία έχει εργαστεί με την Εθνική Επιτροπή Διαλογής του Ηνωμένου Βασιλείου.
Γιατί τα μαζικά τεστ δεν επέφεραν καλύτερα αποτελέσματα;
Υπάρχουν πολλές πιθανές εξηγήσεις, γιατί οι δοκιμές δεν απέφεραν μεγαλύτερο όφελος, συμπεριλαμβανομένου ενός υπερβολικά φιλόδοξου στόχου και του γεγονότος, ότι οι δοκιμές ήταν ατελείς. Επιπλέον, πολλοί άνθρωποι είτε δεν απομονώθηκαν, είτε δεν μπόρεσαν να απομονωθούν, αφού βρέθηκαν θετικοί: μια ανασκόπηση στο British Medical Journal, pre-Όμικρον, διαπίστωσε, ότι μόνο το 42,5% τέτοιων περιπτώσεων έμειναν σπίτι για ολόκληρη την περίοδο απομόνωσης.
Στην Αγγλία, τα δωρεάν τεστ για τον COVID είναι πλέον διαθέσιμα μόνο για κρατικούς εργαζόμενους στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης, για άτομα με ορισμένες παθήσεις και για άτομα που εισέρχονται στο νοσοκομείο. Άλλοι, ακόμη και με συμπτώματα, πρέπει να πληρώσουν για εξετάσεις ή απλώς τους συμβουλεύεται να μείνουν στο σπίτι μέχρι να αισθανθούν καλύτερα.
