Πειράματα με ζώα και ανθρώπινα κύτταρα που διεξήχθησαν στο Πανεπιστήμιο του Σάο Πάολο (USP) στη Βραζιλία υποδηλώνουν ότι η νικλοσαμίδη, ένα ανθελμινθικό, αναστέλλει αποτελεσματικά την αναπαραγωγή του SARS-CoV-2 καθώς και την επιδείνωση της φλεγμονώδους απόκρισης που οδηγεί σε θάνατο σε πολλούς ασθενείς με σοβαρό COVID-19.
Απαιτείται περισσότερη έρευνα για να διαπιστωθεί εάν τα αποτελέσματα, που περιγράφονται σε άρθρο που δημοσιεύτηκε στο Science Advances, επιβεβαιώνονται σε ασθενείς με τη νόσο και σύμφωνα με τους συγγραφείς αυτό θα απαιτήσει την ανάπτυξη μιας νέας σύνθεσης του φαρμάκου, όπως αυτή που ισχύει σήμερα. που διατίθεται από τα φαρμακεία χορηγείται από το στόμα και δεν επηρεάζει τους πνεύμονες.
Τα χάπια νικλοσαμίδης που διατίθενται στο εμπόριο δεν απορροφώνται από το στομάχι και επομένως δρουν ενάντια στα σκουλήκια του εντέρου. Δεν θα είναι χρήσιμα για την καταπολέμηση του COVID-19 εάν ληφθούν από το στόμα. Για να ξεπεραστεί αυτό το πρόβλημα, θα χρειαστεί να αναπτυχθεί ένα σκεύασμα που θα χορηγεί το φάρμακο απευθείας στους πνεύμονες.
Ο Zamboni είναι καθηγητής στην Ιατρική Σχολή Ribeirão Preto (FMRP-USP) και συνδέεται με το Κέντρο Έρευνας Φλεγμονωδών Νοσημάτων (CRID), ένα Κέντρο Έρευνας, Καινοτομίας και Διάδοσης (RIDC) που χρηματοδοτείται από το FAPESP. Η μελέτη χρηματοδοτήθηκε επίσης από τη ΦΑΠΕΣΠ μέσω δύο άλλων έργων (19/11342-6 και 20/04964-8).
Σύμφωνα με τον Zamboni, οι αντιφλεγμονώδεις επιδράσεις της νικλοσαμίδης που παρατηρήθηκαν στη μελέτη οφείλονταν στην αναστολή ενός μηχανισμού του ανοσοποιητικού συστήματος που είναι γνωστός ως φλεγμονώδες, ένα πρωτεϊνικό σύμπλεγμα που υπάρχει στο εσωτερικό των αμυντικών κυττάρων. Όταν αυτός ο κυτταρικός μηχανισμός ενεργοποιείται, παράγονται προφλεγμονώδη μόρια που ονομάζονται κυτοκίνες για να προειδοποιήσουν το ανοσοποιητικό σύστημα ότι πρέπει να σταλούν περισσότερα αμυντικά κύτταρα στο σημείο της μόλυνσης.
Προηγούμενη έρευνα από την ομάδα FMRP-USP έδειξε ότι τα φλεγμονώματα σε σοβαρούς ασθενείς με COVID-19 είναι συνήθως πιο ενεργοποιημένα από το φυσιολογικό και παραμένουν έτσι ακόμα και μετά την αποβολή του ιού από τον οργανισμό, προκαλώντας μια υπερβολική συστηματική φλεγμονώδη απόκριση γνωστή ως καταιγίδα κυτοκινών που τραυματίζει τους πνεύμονες και άλλα όργανα (περισσότερα στο: agencia.fapesp.br/39411/).
Ο Ζαμπόνι τόνισε, ωστόσο, ότι η νικλοσαμίδη δεν πρέπει να χρησιμοποιείται προληπτικά για την πρόληψη της επιδείνωσης της φλεγμονής. «Λίγη φλεγμονή είναι σημαντική για την καταπολέμηση της μόλυνσης από παθογόνους μικροοργανισμούς», είπε. “Η υπερβολική φλεγμονή είναι το πρόβλημα, όπως συμβαίνει συχνά σε σοβαρή περίπτωση COVID-19. Δεν συνιστούμε την προφυλακτική χρήση του φαρμάκου, καθώς αυτό θα μπορούσε να εμποδίσει ακόμη και την ανάρρωση από ασθενείς με ήπιο ή μέτριο COVID-19.”
Το Niclosamide κυκλοφορεί στην αγορά εδώ και πολλά χρόνια και συνταγογραφείται κυρίως για τη θεραπεία της ταενίασης (λοίμωξη από ταινία). Πρόσφατα έχει προκαλέσει το ενδιαφέρον των ερευνητών λόγω ισχυρισμών για πιθανή αντιική δράση.
Σύμφωνα με τους συγγραφείς του άρθρου Science Advances, η νικλοσαμίδη προάγει την αυτοφαγία, μια ζωτική διαδικασία που αφαιρεί και ανακυκλώνει ανεπιθύμητα ή κατεστραμμένα μόρια από τα κύτταρα του σώματος. Όταν προκαλείται αυτή η διαδικασία αυτοφαγικού καθαρισμού των κυττάρων, τα παλιά οργανίδια καταστρέφονται, τα κυτταρικά συστατικά ανακυκλώνονται και τα φλεγμονώδη σώματα απενεργοποιούνται. Η διαδικασία αναστέλλει επίσης την αναπαραγωγή του SARS-CoV-2 μέσα στα κύτταρα.
Οι ερευνητές ξεκίνησαν τη μελέτη εξετάζοντας 2.560 ενώσεις, πολλές από τις οποίες χρησιμοποιούνται ήδη στον άνθρωπο, σε μια αναζήτηση ουσιών ικανών να τροποποιήσουν το φλεγμονώδες σώμα. Αυτό περιελάμβανε τη μόλυνση των ανθρώπινων αμυντικών κυττάρων in vitro με Legionella, ένα βακτήριο γνωστό για την ενεργοποίηση του φλεγμονώδους σώματος.
Αφού επέλεξαν τα τρία πιο πολλά υποσχόμενα φάρμακα, οι ερευνητές τα δοκίμασαν σε ποντίκια που είχαν μολυνθεί με SARS-CoV-2 και λευκά αιμοσφαίρια από ασθενείς με COVID-19. Εξέτασαν επίσης τις επιδράσεις αυτών των φαρμάκων σε μακροφάγα και μονοκύτταρα, ανοσοκύτταρα πρώτης γραμμής που εμπλέκονται έντονα σε φλεγμονώματα που σχετίζονται με τον COVID. Το Niclosamide έδωσε τα καλύτερα αποτελέσματα.
Για να διερευνήσουν την αντιική του δράση, οι ερευνητές το δοκίμασαν σε μονοκύτταρα μολυσμένα in vitro με SARS-CoV-2. “Η αντιική δράση της νικλοσαμίδης ήταν ήδη γνωστή. Πράγματι, οι κλινικές δοκιμές φάσης 1 που περιλαμβάνουν τη θεραπεία ασθενών με COVID-19 με το φάρμακο βρίσκονται σε εξέλιξη αυτή τη στιγμή. Η ανακάλυψή μας ότι προκαλεί αυτοφαγία και αναστέλλει τα φλεγμονοσώματα προσφέρει πρόσθετες πληροφορίες για τις ανοσοτροποποιητικές λειτουργίες αυτού του πολλά υποσχόμενου ναρκωτικών», είπε ο Ζαμπόνι.
