Το ξέσπασμα της ευλογιάς των πιθήκων που εξαπλώνεται ταχέως συνιστά παγκόσμια έκτακτη ανάγκη για την υγεία, το υψηλότερο επίπεδο συναγερμού του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, δήλωσε το Σάββατο ο γενικός διευθυντής του ΠΟΥ Τέντρος Αντανόμ Γκεμπρεγέσους.
Ο ιός που εντοπίστηκε για πρώτη φορά σε πιθήκους, μεταδίδεται κυρίως μέσω στενής επαφής με μολυσμένο άτομο. Μέχρι φέτος, η ιογενής ασθένεια σπάνια εξαπλώθηκε εκτός Αφρικής όπου είναι ενδημική.
Ωστόσο, οι αναφορές για μια χούφτα κρουσμάτων στο Ηνωμένο Βασίλειο στις αρχές Μαΐου έδειξαν ότι η επιδημία είχε μεταφερθεί στην Ευρώπη. Έκτοτε, τα κρούσματα έχουν φτάσει σε περισσότερα από 16.000 από 75 χώρες. Μέχρι στιγμής έχουν αναφερθεί πέντε θάνατοι, όλοι εκ των οποίων σημειώθηκαν στην Αφρική.
Πόσο επικίνδυνη είναι η ευλογιά των πιθήκων;
Η ευλογιά των πιθήκων είναι ένας ιός που συνήθως προκαλεί ήπια συμπτώματα όπως πυρετό, πόνους και δερματικές βλάβες γεμάτες πύον. Οι άνθρωποι τείνουν να αναρρώνουν μέσα σε δύο έως τέσσερις εβδομάδες, σύμφωνα με τον ΠΟΥ. Οποιοσδήποτε μπορεί να μεταδώσει τον ιό, αλλά το τρέχον ξέσπασμα εκτός Αφρικής επικεντρώνεται σχεδόν αποκλειστικά στους άνδρες που κάνουν σεξ με άνδρες.
Η ευλογιά των πιθήκων εξαπλώνεται κυρίως μέσω της στενής επαφής δέρμα με δέρμα, συνήθως με κάποιον που έχει ενεργό εξάνθημα, καθώς και μέσω επαφής με μολυσμένα ρούχα ή κλινοσκεπάσματα. Δεν μεταδίδεται τόσο εύκολα όσο ο ιός SARS-CoV-2 που προκάλεσε την πανδημία COVID-19.
“Ο COVID μεταδίδεται με την αναπνευστική οδό και είναι εξαιρετικά μολυσματικός. Αυτό δεν φαίνεται να συμβαίνει με την ευλογιά των πιθήκων”, δήλωσε ο Δρ Μάρτιν Χιρς από το Γενικό Νοσοκομείο της Μασαχουσέτης. Ο κίνδυνος της ευλογιάς των πιθήκων είναι μέτριος παγκοσμίως, εκτός από την Ευρώπη, όπου ο ΠΟΥ έχει κρίνει τον κίνδυνο υψηλό.
Γιατί είναι έκτακτη κατάσταση;
Υγειονομικοί αξιωματούχοι από διάφορες χώρες είχαν προτρέψει τον ΠΟΥ να χαρακτηρίσει την ευλογιά των πιθήκων ως έκτακτη ανάγκη για τη δημόσια υγεία διεθνούς ανησυχίας λόγω της γρήγορης κλιμάκωσης των κρουσμάτων και των ανησυχιών ότι μπορεί να γίνει ενδημική σε περισσότερες χώρες. Η κήρυξη έκτακτης ανάγκης στοχεύει να δώσει ώθηση σε παγκόσμια δράση και συνεργασία σε όλα, από τις δοκιμές έως την παραγωγή και διανομή εμβολίων και θεραπειών.
Το ποσοστό θνησιμότητας σε προηγούμενα κρούσματα ευλογιάς πιθήκων στην Αφρική του στελέχους που εξαπλώνεται αυτή τη στιγμή ήταν περίπου 1%, αλλά μέχρι στιγμής αυτό το ξέσπασμα φαίνεται να είναι λιγότερο θανατηφόρο στις μη ενδημικές χώρες, πολλές από τις οποίες έχουν ισχυρότερη υποδομή υγειονομικής περίθαλψης.
Οι επιστήμονες προσπαθούν να προσδιορίσουν τι προκάλεσε το αρχικό κύμα κρουσμάτων και αν έχει αλλάξει κάτι σχετικά με τον ιό. Τα αυξημένα παγκόσμια ταξίδια καθώς και η κλιματική αλλαγή έχουν γενικά επιταχύνει την εμφάνιση και την εξάπλωση των ιών, λένε οι ειδικοί.
Οι ειδικοί στις μολυσματικές ασθένειες λένε ότι η πολυετής οικονομική παραμέληση έχει αφήσει τις κλινικές σεξουαλικής υγείας – που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της τρέχουσας αντίδρασης της ευλογιάς των πιθήκων – κακώς προετοιμασμένες να περιορίσουν την περαιτέρω εξάπλωση.
