Το test Παπανικολάου συνέβαλε σημαντικά στη μείωση των κρουσμάτων του καρκίνου του τραχήλου, ο οποίος όμως εξακολουθεί να παραμένει δεύτερος σε συχνότητα στις γυναίκες παγκοσμίως. Νέες τεχνικές, όμως, προσφέρουν υψηλότερη ακρίβεια στον έλεγχο, με αποτέλεσμα η πρόληψη να είναι περισσότερο εφικτή.
Οι HPV, σύμφωνα με τα μέχρι σήμερα ερευνητικά και κλινικά ευρήματα, είναι ο αναγκαίος αιτιολογικός παράγοντας για την ανάπτυξη καρκινώματος και σοβαρών προκαρκινικών αλλοιώσεων τραχήλου της μήτρας. Από τους 100 και πλέον τύπους HPV που έχουν ταυτοποιηθεί, οι 15 ανιχνεύονται σε καρκινώματα τραχήλου και θεωρούνται υψηλού κινδύνου.
Οι περισσότερες γυναίκες μολύνονται με κάποιον από τους ιούς HPV σε σύντομο χρονικό διάστημα μετά την έναρξη των σεξουαλικών επαφών. Σε νεαρές γυναίκες (μικρότερες των 25 ετών) η προσβολή φτάνει στη μέγιστη συχνότητα, όμως αυτές οι HPV λοιμώξεις έχουν παροδικό χαρακτήρα και μόνο ένα ποσοστό από αυτές διατηρεί μακροχρόνια τους HPV.
Στη διατήρηση της χρονιότητας της HPV λοίμωξης και στην αύξηση της πιθανότητας ανάπτυξης προκαρκινικών αλλοιώσεων σημαντικό ρόλο παίζει η παρουσία και άλλων παραγόντων, όπως η ταυτόχρονη λοίμωξη από χλαμύδια ή ερπητοϊούς, το κάπνισμα, οι σοβαρές ψυχολογικές καταπονήσεις αλλά και οι καταστάσεις καταστολής του αμυντικού συστήματος.
Η λοίμωξη από τους HPV προκαλεί κατά κανόνα στα κύτταρα του τραχήλου ορισμένες χαρακτηριστικές ανωμαλίες, που μπορούν να ανιχνευτούν από μια κυτταρολογική εξέταση. Η κυτταρολογική εξέταση των κυττάρων του τραχήλου (γνωστή και ως test Παπανικολάου) συνέβαλε σημαντικά στη μείωση των κρουσμάτων του καρκίνου του τραχήλου, ο οποίος όμως εξακολουθεί να παραμένει δεύτερος σε συχνότητα στις γυναίκες παγκοσμίως.
Ο τρόπος διάγνωσης
Η ευαισθησία των γυναικών με μια κυτταρολογική εξέταση σήμερα δεν μπορεί να θεωρηθεί επαρκής για την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του τραχήλου. Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό του Εθνικού Καρκινικού Ινστιτούτου των ΗΠΑ (‘Journal of the National Cancer Institute’, Ιανουάριος 2009), η ανίχνευση του HPV DNA υπερείχε σημαντικά ως μέθοδος μαζικού ελέγχου για την πρόληψη του καρκίνου του τραχήλου. Ειδικότερα η ανίχνευση του HPV DNA με PCR είχε 35% μεγαλύτερη ευαισθησία από το test Παπ στην ανακάλυψη σοβαρών προκαρκινικών αλλοιώσεων (CIN2/3).
Ακόμη και στην περίπτωση όπου το test HPV ήταν αρνητικό και επαναλήφθηκε ύστερα από ένα χρόνο και ήταν θετικό, η ευαισθησία του επαναλαμβανόμενου HPV test ήταν 30% μεγαλύτερη από αυτή του απλού test Παπ για την ανίχνευση των προκαρκινικών αλλοιώσεων. Έτσι γίνεται φανερό ότι ο τρόπος μαζικού ελέγχου για τον καρκίνο του τραχήλου πρέπει να προσαρμοστεί στα σύγχρονα δεδομένα.
Θα είναι ιδιαίτερα χρήσιμο να ενσωματώσουμε όλοι μας τις τεχνικές της Μοριακής Ιστοπαθολογίας, όπως η PCR, ως εργαλείο μαζικού προληπτικού ελέγχου του καρκίνου του γεννητικού συστήματος. Ένα αρνητικό test Παπ δεν πρέπει να μας καθησυχάζει. Θα πρέπει να ζητούμε και την επιβεβαίωση ανά διαστήματα αλλά και την ανάλυση του HPV DNA με PCR. Και, αν το εύρημα είναι θετικό, ακόμη και με αρνητική κυτταρολογική εξέταση, η γυναίκα θα πρέπει να υποβάλλεται σε κολποσκόπηση και σε βιοψία για την έγκαιρη διάγνωση και για την αποτελεσματική θεραπεία των προκαρκινικών αλλοιώσεων.
Προσοχή, λοιπόν. Το HPV test μπορεί να σώσει ζωές!
