Γιατί δεν παίρνεις παράδειγμα τον Γιώργο που είναι τόσο καλός μαθητής; Η αδελφή σου φέρνει πάντοτε καλούς βαθμούς, εσύ τεμπελιάζεις; Πάρε ένα παράδειγμα από το διπλανό σου: πάντοτε διαβασμένος και τόσο προκομμένος. Εσύ γιατί δεν μπορείς να του μοιάσεις λίγο;
Πόσα παιδιά δεν άκουσαν μικρά αυτές τις φράσεις; Φράσεις που προέτρεπαν για βελτίωση και πρόοδο, όμως έπεφταν σε ένα ατόπημα: συνέκριναν ένα παιδί με έναν άλλο άνθρωπο, όταν ο καθένας από εμάς έχει το δικό του χαρακτήρα και τα δικά του μοναδικά χαρακτηριστικά.
Οι συγκρίσεις με τα άλλα παιδιά, μακροπρόθεσμα, βλάπτουν την ψυχολογία του παιδιού όταν γίνεται ενήλικας και προσπαθεί να ικανοποιήσει εκείνους τους αυστηρούς κριτές που δεν έμεναν ικανοποιημένοι ποτέ και όλο ζητούσαν περισσότερα. Οι γονείς, πολλές φορές, δε συνειδητοποιούν πως η αγάπη τους για τα παιδιά τους και η λαχτάρα για την πρόοδό τους, τους οδηγεί σε λανθασμένες συμπεριφορές. Οι οποίες, τελικά, οδηγούν στο αντίθετο άκρο και έχουν ανεπιθύμητα αποτελέσματα.
Γιατί η σύγκριση βλάπτει τα παιδιά;
Είναι λογικό σε μία κοινωνία τόσο ανταγωνιστική, η οποία απαιτεί από τα νεότερα μέλη για να εισαχθούν στον χώρο εργασίας να πληρούν ορισμένες προϋποθέσεις, οι γονείς να θέλουν το παιδί τους να προοδεύει, ώστε μην αποτύχει στη ζωή του. Για αυτό και πολλές φορές, κάνουν τα πάντα για να εξασφαλίσουν στο παιδί την εκπαίδευση που θα του προσφέρει καλύτερη επαγγελματική αποκατάσταση: εύρεση για τα καλύτερα φροντιστήρια, τα καλύτερα σχολεία, τους καλύτερους δασκάλους, οτιδήποτε μπορεί να εγγυηθεί στο παιδί ένα καλύτερο μέλλον.
Όμως, η επιτυχία στη ζωή, είναι αποτέλεσμα υγιούς ενθάρρυνσης και όχι συναισθηματικού ακρωτηριασμού. Είναι απόρροια αυτοεκτίμησης, παροχής ευκαιριών για ελεύθερο χρόνο και δημιουργία, προσπάθειας να καλλιεργηθεί η αγάπη για τη μάθηση.
Οι συνέπειες της σύγκρισης στην ψυχή του παιδιού
Ας αναγνωριστεί η αρχική πρόθεση των γονιών η οποία έχει θετική διάθεση: ο γονιός συγκρίνει το παιδί του, σε μία προσπάθεια να του εμφυσήσει την επιθυμία για πρόοδο και να του δώσει ένα κίνητρο για να θέλει να γίνει καλύτερο.
Όμως, η σύγκριση ενδεχομένως μπορεί να βλάψει την αυτοεκτίμηση του παιδιού. Αρχικά, θα του εμφυσήσει την πεποίθηση πως η αξία του απορρέει από τα επιτεύγματα και τις ικανότητές του και όχι από αυτό που πραγματικά είναι.
Το παιδί θα αισθάνεται πως οι γονείς του δεν το αγαπούν αρκετά και δε θα αντιληφθεί πως για το ίδιο διαβάζει και για το δικό του μέλλον προσπαθεί. Σταδιακά, όλες του οι προσπάθειες θα έχουν το σκοπό να αισθανθεί αγάπη και αποδοχή από τους γονείς του.
Αυτό όμως, θα «γράψει» μέσα του, καθώς θα τον καταστήσει και έναν ενήλικα που εμμονικά αποζητά τη γνώμη και την έγκριση των άλλων, δίχως να έχει αισθανθεί τη δική του αυταξία. Το ίδιο πάντοτε θα πιστεύει πως υστερεί, πως δεν έχει αρκετές ικανότητες, πως δεν είναι αγαπητό και άξιο.
Ειδικότερα, η σύγκριση του παιδιού με τα υπόλοιπα αδέλφια του θα πρέπει να αποφεύγεται. Αυτή η συμπεριφορά μπορεί να γεννήσει στο παιδί ζήλια για το άλλο παιδί και μίσος, το οποίο μπορεί να δηλητηριάσει ανεπανάληπτα την αρμονία στις σχέσεις τους.
Πολλοί ενήλικες έχουν μέσα τους αυτή την πικρία, την αίσθηση πως οι γονείς τους δεν τους αγαπούσαν και τους συνέκριναν, ακόμα και αν δεν την έχουν εκφράσει ποτέ. Όπως και η πικρία τους για την αδυναμία που έδειχναν οι γονείς στο ένα παιδί και το πόσο προέβαλλαν τα επιτεύγματά του. Μένει μέσα στην ψυχή ο σκληρός λόγος, ο οποίος έχει μεγάλη δύναμη. Για αυτό οι γονείς, να μην κρίνουν τόσο αυστηρά το παιδί και να μην το συγκρίνουν. Του γκρεμίζουν την αυτοεκτίμηση.
Η σύγκριση δεν είναι η λύση
Δεν είναι η σύγκριση η λύση για να πείσουμε το παιδί να γίνει περισσότερο μελετηρό ή να εκδηλώσει πιο μεγάλο ενδιαφέρον για τα σχολικά μαθήματα. Πολλές φορές, οι ίδιοι οι γονείς πρέπει να αναρωτηθούν αν και εκείνοι έκαναν κάποιο λάθος και το παιδί επιδεικνύει αυτή τη νωθρότητα.
Αξίζει να σκεφτούν οι γονείς: μήπως με το υπερβολικό ενδιαφέρον, «πνίγω» το παιδί μου; Μήπως δεν το αφήνω και λίγο ελεύθερο και από αντίδραση παρουσιάζει αυτή την αμέλεια; Μήπως θέλω το παιδί μου να το διαμορφώσω όπως θέλω εγώ; Μήπως δεν το αφήνω να ανασάνει και να έρθει κοντά στο σχολείο και στο διάβασμα μόνο του;
Πολλές φορές, η πίεση φέρνει τα αντίθετα αποτελέσματα. Ένα παιδί ευνουχίζεται και από πείσμα, εμφανίζει αδιαφορία. Αφήνοντας το παιδί ελεύθερο, του δίνουμε τη δυνατότητα να ενδιαφερθεί και το ίδιο για την ατομική του πρόοδο.
Αν το παιδί δεν έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τα μαθήματα του σχολείου, μπορεί ο γονιός σε συνεργασία με το ίδιο, να αναζητήσουν τη βοήθεια ενός ψυχολόγου, όπως και να συζητήσουν με έναν ειδικό καθηγητή επαγγελματικού προσανατολισμού για τις υπόλοιπες δυνατότητες που μπορεί να ακολουθήσει.
Οι γονείς οφείλουν να αγκαλιάζουν το παιδί τους και να το μάθουν πως αξίζει επειδή έχει ανθρώπινη οντότητα, όχι επειδή κάτι πετυχαίνει ή όχι. Όπως και να μην καταφεύγουν ποτέ σε συγκρίσεις με άλλα πρόσωπα, καθώς αυτή θρυμματίζει την εύθραυστη ψυχή του παιδιού.
Add Comment