Η βιταμίνη D είναι μια ορμόνη που παράγεται από τα νεφρά και βοηθά στον έλεγχο της συγκέντρωσης ασβεστίου στο αίμα και είναι ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη ισχυρών οστών.
Τι είναι η βιταμίνη D;
Η βιταμίνη D είναι στην πραγματικότητα μια ορμόνη παρά μια βιταμίνη. Απαιτείται για την απορρόφηση ασβεστίου από το έντερο στην κυκλοφορία του αίματος. Η βιταμίνη D παράγεται κυρίως στο δέρμα ως απόκριση του ηλιακού φωτός και απορροφάται επίσης από τα τρόφιμα που καταναλώνονται (περίπου το 10% της βιταμίνης D απορροφάται με αυτόν τον τρόπο) ως μέρος μιας υγιούς ισορροπημένης διατροφής.
Το συκώτι και τα νεφρά μετατρέπουν τη βιταμίνη D (που παράγεται στο δέρμα και λαμβάνεται στη διατροφή), σε ενεργή ορμόνη, η οποία ονομάζεται καλσιτριόλη. Η ενεργός βιταμίνη D βοηθά στην αύξηση της ποσότητας ασβεστίου που μπορεί να απορροφήσει το έντερο από τα τρόφιμα στην κυκλοφορία του αίματος και επίσης αποτρέπει την απώλεια ασβεστίου από τα νεφρά.
Η βιταμίνη D τροποποιεί τη δραστηριότητα των οστικών κυττάρων και είναι σημαντική για το σχηματισμό νέου οστού σε παιδιά και ενήλικες.
Πώς ελέγχεται η βιταμίνη D;
Μία πτώση της συγκέντρωσης ασβεστίου στην κυκλοφορία του αίματος ανιχνεύεται από τους παραθυρεοειδείς αδένες, οι οποίοι στη συνέχεια παράγουν παραθυρεοειδική ορμόνη. Η παραθυρεοειδής ορμόνη αυξάνει τη δραστηριότητα του ενζύμου (καταλύτη) που παράγει ενεργή βιταμίνη D.
Αυτή η αύξηση της συγκέντρωσης ασβεστίου μαζί με τη βιταμίνη D τροφοδοτεί τους παραθυρεοειδείς αδένες για να σταματήσει η περαιτέρω απελευθέρωση παραθυρεοειδούς ορμόνης. Η παραγωγή βιταμίνης D ρυθμίζεται επίσης άμεσα από ασβέστιο, φωσφορικό άλας και καλσιτριόλη.
Τι συμβαίνει εάν έχω πολύ λίγη βιταμίνη D;
Η ανεπάρκεια βιταμίνης D είναι κοινή, πιθανώς λόγω αλλαγών στον τρόπο ζωής και έλλειψη έκθεσης στον ήλιο. Εάν έχετε πολύ χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D, δεν μπορείτε να διατηρήσετε επαρκή συγκέντρωση ασβεστίου στο αίμα σας για την ανάπτυξη των οστών.
Αυτό προκαλεί ραχίτιδα στα παιδιά και οστεομαλακία στους ενήλικες. Καθώς ο ρόλος της βιταμίνης D ως ρυθμιστής άλλων λειτουργιών σε όλο το σώμα έχει αναδειχθεί, έχει προταθεί ότι η έλλειψη βιταμίνης D συνδέεται με την αδυναμία αποτελεσματικής καταπολέμησης των λοιμώξεων, μυϊκής αδυναμίας, κόπωσης και ανάπτυξης διαβήτη, ορισμένων καρκίνων, σκλήρυνση κατά πλάκας, κατάθλιψη, καρδιακές παθήσεις, υψηλή αρτηριακή πίεση και εγκεφαλικό επεισόδιο, αν και η άμεση συνάφεια και οι μηχανισμοί που βρίσκονται κάτω από αυτές τις απαντήσεις παραμένουν άγνωστοι.
Τα λιπαρά ψάρια όπως η σαρδέλα, το σκουμπρί και ο σολομός είναι καλές διαιτητικές πηγές βιταμίνης D. Το ασβέστιο μπορεί να βρεθεί στο αγελαδινό γάλα και τα γαλακτοκομικά προϊόντα. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, τρόφιμα όπως τα δημητριακά πρωινού και η μαργαρίνη εμπλουτίζονται με βιταμίνη D.
Η επαρκής έκθεση στο ηλιακό φως είναι σημαντική, ειδικά μεταξύ Απριλίου και Οκτωβρίου, για περίπου 15 λεπτά καθημερινά. Συνιστάται τα συμπληρώματα βιταμίνης D να λαμβάνονται από άτομα που βρίσκονται σε ομάδες κινδύνου (για παράδειγμα, γυναίκες που είναι έγκυες ή θηλάζουν, μικρά παιδιά και εκείνες με οστεοπόρωση).
Τι συμβαίνει εάν έχω πάρα πολύ βιταμίνη D;
Είναι πολύ σπάνιο να έχετε πάρα πολύ βιταμίνη D. Εάν έχετε πάρα πολύ βιταμίνη D, το επίπεδο ασβεστίου στο αίμα σας μπορεί να αυξηθεί και αυτό προκαλεί μια κατάσταση γνωστή ως υπερασβεστιαιμία, η οποία μπορεί να προκαλέσει μια σειρά συμπτωμάτων όπως ναυτία, έμετο, δυσκοιλιότητα, κούραση, σύγχυση, κατάθλιψη, πονοκέφαλοι, μυϊκή αδυναμία, ανάγκη συχνότερης ούρησης και δίψα. Ωστόσο, αυτή η κατάσταση είναι πολύ σπάνια.
Ερωτήσεις που πρέπει να κάνετε στο γιατρό σας
- Ποια είναι τα επίπεδα βιταμίνης D μου; Τι πρέπει να είναι;
- Πώς μπορώ να πάρω περισσότερη βιταμίνη D;
- Τι είδους συμπλήρωμα είναι το καλύτερο;
- Πόση βιταμίνη D πρέπει να λαμβάνω;
Επειδή η βιταμίνη D είναι ορμόνη, ο ενδοκρινολόγος είναι ο καλύτερος τύπος γιατρού για να συζητήσετε τα επίπεδα της βιταμίνης D. Για να κάνετε το επόμενο βήμα, βρείτε έναν ενδοκρινολόγο κοντά σας.
Σχετικές ενδοκρινικές καταστάσεις
- Οστεοπόρωση
- Δευτεροπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός
- Υπερασβεστιαιμία
- Ραχίτιδα
- Νόσος Paget
Add Comment